انواع نمای ساختمان بر اساس مصالح و سبک
نمای ساختمان یکی از موارد حائز اهمیت در ایجاد هویت ساختمان است. امروزه، با توجه به تنوع مصالح و روشهای ساخت و ساز، انتخاب نمای مناسب برای ساختمان به عهده معماران و طراحان قرار دارد. عواملی مانند محل قرارگیری ساختمان، نوع کاربری آن و بودجه در تعیین نوع و اجرای نمای ساختمان تأثیرگذارند. در ادامه به بررسی نکات مهمی درباره انواع نمای ساختمان میپردازیم.
انواع نمای ساختمان بر اساس نوع مصالح
انواع نمای ساختمان بر اساس مصالح به کار رفته، به صورت زیر تقسیم میشوند:
نمای آجری
نمای ساختمان سرامیک
نمای شیشهای
نمای سنگی ساختمان
نمای پلیمری
نمای ساختمان با سیمان
نمای ساختمان چوبی
نمای پی وی سی
نمای کامپوزیت
نمای بایرامیکس
نمای اتیکس
نمای مونولیت
نمای بتنی ساختمان
1. نمای ساختمان آجری
ساختمان آجری یکی از نماهای ساختمان قدیمی است، بنابراین این نما به عنوان نمای قدیمی و اصیل شناخته میشود. نمای ساختمان آجری اگر اجرایی با دقت و مهارت زیاد داشته باشد مقاومت زیادی خواهد داشت. انواع مختلف آجر برای اجرای نمای آجری وجود دارد که انتخاب نوع آجر وابسته به سلیقه سازنده، بودجه و شرایط آب و هوایی منطقه است.
2.نمای سرامیکی ساختمان
سرامیک یکی از مصالح جدید و محبوب برای انواع نمای ساختمان است. سرامیک استفاده شده در نمای ساختمان از سرامیک پرسلان فول بادی تشکیل شده است که برای اجرای خشک ساختمان (بدون استفاده از ملات) استفاده میشود. نمای ساختمان با سرامیک به عنوان یک روش مدرن عموماً در ساختمانهای اداری و تجاری مورد استفاده قرار میگیرد. مزایای استفاده از سرامیک شامل تنوع در طرح و رنگ، مقاومت در برابر یخ زدگی و خاصیت ضد حریق است.
3.نمای ساختمان شیشهای
نمای شیشهای یکی از انواع نماهای مدرن است که دارای ویژگیهای منحصر به فردی است. از جمله مزایای این نما میتوان سرعت بالای ساخت، قابلیت انتقال نور طبیعی به داخل ساختمان و تقلیل بار ساختمان را نام برد.
انواع رایج نمای شیشهای تنوع زیادی دارد و در انواع کرتین وال، فریم لس و اسپایدر اجرا میشوند.
4.نمای سنگی ساختمان
نمای ساختمان با استفاده از سنگ یکی از انواع نماهای کلاسیک و بسیار زیباست. سنگ به عنوان یکی از بهترین مصالح برای طراحی نما شناخته میشود. مقاومت بالا، طول عمر طولانی، ظاهری شکیل و استحکام بسیار خوبی را به ساختمان اضافه میکند.
نمای ساختمان با استفاده از سنگ تراورتن، یکی از متداولترین روشهای اجراست. نمای ساختمان تراورتن با توجه به ظاهر زیبا و استحکام بالا در انواع ساختمانها قابل استفاده است.
5.نمای ساختمان پلیمری
نمای پلیمری یا سنگ پلیمری به مصالح نوینی اطلاق میشود که برای طراحی و اجرای انواع نمای ساختمان استفاده میشوند. در این نوع نما از مواد پلیمری و مواد نانو در ترکیب با سنگ استفاده میشود. از این رو ایرادات مربوط به مواد دیگر در آن وجود ندارد.
6.نمای ساختمان با سیمان
با پیشرفت تکنولوژی و توسعه مصالح نوین استفاده از مصالحی مانند سنگ پلیمری، سرامیک و شیشه برای طراحی نماهای ساختمان رواج یافته اما نمای سیمانی همچنان جایگاه خود را در صنعت ساخت و ساز حفظ کرده است و در برخی موارد همچنان مورد استفاده قرار میگیرد. با به کار بردن سیمان میتوان نمای رومی ساخت اما اجرای آن هنر و ذوق زیادی نیاز دارد.
نمای سیمانی به دلیل قیمت اقتصادی محبوبیت زیادی دارد.
7.نمای ساختمان چوبی
نمای چوبی از جمله انواع نمای ساختمان است که به ساختمان شخصیت و جذابیت متفاوتی میبخشد. استفاده از چوب در نماهای ساختمانی نیاز به هزینه بیشتری دارد. همچنین در طول زمان ممکن است نیاز به ترمیم و نگهداری داشته باشد. علاوه بر این، میتوان مصالح چوبی را با مصالح دیگر مانند شیشه، سنگ، آجر یا فلز ترکیب کرده و نماهای منحصر به فردی ایجاد کرد.
8.نمای ساختمان پی وی سی
نمای پی وی سی از انواع نمای ساختمان است. پی وی سی یا پلی وینیل کلراید (PVC) یکی از متریالهای پلاستیکی است که در صنعت ساختمان بسیار استفاده میشود. استفاده از لایههای PVC روی چوب در نماهای ساختمانی باعث افزایش مقاومت و ضدآب بودن چوب میشود و نمایی مقاوم و کاربردی را به ساختمان اضافه میکند.
نصب نماهای PVC بسیار آسان و سریع است و نیاز به فرآیندهای پیچیدهای ندارد. این ویژگی باعث شده است که نماهای PVC برای اجرا در ساختمانهای سبک و طراحیهای مدرن بسیار مناسب باشند
9.نمای ساختمان کامپوزیت
نمای کامپوزیت یا نمای آلومینیوم کامپوزیت (Aluminum Composite Panel) از ورقههای آلومینیومی و لایه داخلی پلی اتیلن تشکیل شده است. این پنلها به صورت پیشساخته در ابعاد مشخص تولید میشوند و سپس در محل نصب قرار میگیرند. نصب نمای کامپوزیت به سرعت و به راحتی انجام میشود.
10.نمای ساختمان بایرامیکس
بایرامیکس یک نوع متریال مصنوعی است که برای اجرای انواع نمای ساختمان به خصوص نماهای ساختمان ویلایی استفاده میشود. این متریال به شکل ملاتی بهکار میرود و از ترکیبی از دانههای سنگی گرانیتی و مرمر به همراه رزینهای طبیعی و مصنوعی تشکیل شده است. بایرامیکس بعد از اجرا و خشک شدن ظاهری شبیه به سنگ تزئینی به خود میگیرد و برای نمای ساختمان جلوه و زیبایی ایجاد میکند. این متریال با استفاده از پیستوله یا ماله اجرا میشود و پس از خشک شدن قابلیت شستشو دارد که امکان نگهداری و تمیزی آن را سهل میکند.
11.نمای اتیکس
نمای ساختمان علاوه بر جنبههای زیبایی میتواند دارای ویژگیهای عایق حرارت و صدا نیز باشد. نمای اتیکس (ETICS) یا همان سیستم همپوشانی حرارتی خارجی نوعی نمای عایق حرارتی است که بیشتر بر روی دیوارهای کناری ساختمان مورد استفاده قرار میگیرد. اگر جلوهی روبرویی ساختمان برایتان اهمیت دارد پیشنهاد میکنم از نماهای دیگر استفاده کنید
12.نمای مونولیت ساختمان
نمای مونولیت یکی از انواع نمای ساختمان است که وزن کمی دارد. با استفاده از ترکیبات سنگ مرمر، گرانیت، کوارتز و رنگهای طبیعی ساخته میشود. این نوع نما با اضافه کردن رزین و مواد ضد اشعه به ترکیبات خود تولید میشود. نمای مونولیت یکی از نماهای جدید و به روز است. جذابیت و ظاهر زیبایی که به ساختمان میبخشد توجه بسیاری از سازندگان و معماران را به خود جلب کرده است
13.نمای بتنی ساختمان
بتن در حوزههای مختلف ساختمانی کاربرد فراگیری پیدا کرده است. استفاده از بتن اکسپوز و بتن پیشساخته به ویژه به صورت پنلهایی صیقلی و زیبا در اجرای انواع نمای ساختمان بسیار رایج است. نمای بتنی به خصوص برای ساختمانهای مدرن انتخابی مناسب است.
14.نمای میکروسمنت
در واقع میکروسمنت یک نوع پوشش تزئینی است که از سیمان، مواد کامپوزیتی، رزینهای ساخته شده بر پایهی آب، مواد افزودنی گوناگون و… تشکیل شده است. این مواد و متریال در لایههای مختلف این محصول به کار رفته و در نهایت یک پوشش بادوام را به وجود میآورند.
میکروسمنت برای پوشش تمامی سطوح مثل سقف ، دیوار، کف و محیط های داخلی و خارجی استفاده می شود. یکی از مزایای این پوشش، بدون درز بودن آن است و به همین علت تمیز کردن آن بسیار راحت است.
انواع نمای ساختمان بر اساس سبک طراحی
سبک های طراحی نمای ساختمان تنوع بالایی دارند. از سبکهای قدیمی و باستانی گرفته تا مدرن و پست مدرن، همگی قابل اجرا روی نمای ساختمانها هستند. انتخاب سبک نما، اولین قدم برای طراحی یک سازه بهشمار میرود. چرا که با انتخاب سبک طراحی نما، فرم ساختمان، متریال مورد استفاده و المانهای قابل استفاده در ساختمان هم مشخص میشوند. بهطور کلی، سبکهای طراحی نمای ساختمان به موارد زیر تقسیمبندی میشوند:
• مدرن
• پست مدرن
• کلاسیک
• نئوکلاسیک
• مینیمال
• گوتیک
• اسلامی
• رومی
• اسکاندیناوی
• ویکتوریایی
• رنسانس
• باروک
• باهاوس
1. سبک طراحی نما مدرن
در دهههای اخیر، تغییرات زیادی در سبک و سیاق معماری و طراحی نما ایجاد شده است. سبک طراحی نما مدرن محصول این تغییر و انقلاب محسوب میشود که با دگرگونی سبکهای قدیمی شکل گرفته است. امروزه استفاده از طراحی نمای مدرن یا به صورت جامعتر، معماری مدرن، یکی از پرطرفدارترین سبکهای طراحی نما به شمار میرود.
سبک مدرن نقطه مقابل سبکهای کلاسیک محسوب میشود. شاید به همین دلیل است که طراحی مدرن یکی از برترین سبک های طراحی نمای ساختمان به حساب میآید که البته فاکتورهای مختلفی آن را از سبکهای باستانی متمایز میکنند.
به طور کلی، طراحی نما به سبک مدرن زمانی آغاز شد که مردم از الگوهای نسبتا تکراری سبکهای کلاسیک و متریال آسیبپذیر آن دلزده شده بودند. بنابراین مصالح جدید با هزینه کمتر و عمر طولانیتر وارد صنعت ساختمانسازی شدند. در این نوع طراحی معمولا از نقشهای تجملگرایانه و پر زرقوبرق استفاده نمیکنند؛ در عوض، برای ایجاد زیبایی در طراحی نما از متریالهای جدید و نوین بهره میگیرند. در نهایت، جذابیت نما با به کارگیری خلاقیت، خود را به بهترین شکل ممکن نشان میدهد.
2. سبک طراحی نما پست مدرن
یکی دیگر از انواع سبکهای نمای ساختمان، نمای پست مدرن یا فرامدرن نام دارد. بعد از اینکه سبک مدرن در بیشتر نماها جا افتاد، دو معمار اروپایی به نامهای رابرت ونتوری و دنیس اسکات مرزهای نوآوری و خلاقیت در طراحی نما را جابهجا کردند. آنها به جای استفاده از شکلهای منظم و ساده که در سبک مدرن بسیار معمول بود، از طرحها و متریالهای نامنظم و عجیبوغریب استفاده کردند.
اشکال هندسی که در این نوع از انواع سبک های طراحی نمای ساختمان مورد استفاده قرار میگیرند، بیشتر حالت قوسدار و منحنی دارند. به طور کلی، میتوان گفت در این سبک طراحی نما، دست معمار و طراح کاملا باز گذاشته شده است تا طرحهای جذاب و نو خلق کند. این ویژگی باعث میشود نمای پست مدرن یکی از رایجترین سبکهای طراحی نما در بین معماران باشد. هر معماری که خلاقیت و نوآوری را در خود داشته باشد، میتواند طرحهای پست مدرن زیبا خلق و نمایی منحصربهفرد ایجاد کند.
یکی دیگر از ویژگیهایی که سبک نمای پست مدرن را به یکی از طرحهای برتر تبدیل کرده، باز بودن دست طراح در استفاده از رنگهای روشن در کنار رنگهای سرد و گرم، یا به تنهایی است. استفاده از این ویژگی باعث خلق یک تضاد زیبا و خیرهکننده بین رنگها میشود. قطعا چیزی که خیرهکننده و منحصربهفرد باشد، توجه رهگذران و مشتریان را بیشتر به خود جلب خواهد کرد.
3. سبک طراحی نما کلاسیک
نمای کلاسیک یکی دیگر از انواع سبک های طراحی نمای ساختمان به شمار میرود. از مهمترین ویژگیهای این سبک، استفاده از المانهای تزییناتی است؛ به همین جهت از این سبک به عنوان یک سبک پرکار و شلوغ یاد میکنند.
نمای کلاسیک در اصل از معماری رم و یونان قدیم برگرفته شده است؛ برای همین، بزرگی و وقار را در بیننده القا میکند. از مهمترین تفاوتهای طرح کلاسیک با مدرن این است که در نمای کلاسیک بیشتر از متریالهای سنگی استفاده میکنند. از همین رو، طراحی و اجرای نمای ساختمان کلاسیک نسبت به نمای مدرن هزینه بیشتری برای سازندگان به همراه دارد. ولی معماران و سازندگان برای کاهش هزینههای مربوط به اجرای نمای کلاسیک، متریالهای پیشساخته و سیمانی را جایگزین متریالهای سنگی کردند.
از جمله المانهای تزییناتی معمول در سبک طراحی نمای کلاسیک میتوان به مواردی همچون سرستونهای کارشده، مجسمه، گچکاری مجلل، قرنیز و غیره اشاره کرد.
4. سبک طراحی نما نئو کلاسیک
وقتی دو سبک رایج کلاسیک و مدرن در کنار هم قرار میگیرند و تلفیق میشوند، یکی دیگر از انواع سبک های طراحی نمای ساختمان تحت عنوان نئوکلاسیک شکل میگیرد. با نگاه کردن به این سبک طراحی نما، حس شکوه و آرامش به بیننده القا میشود. سادگی طرحهای مدرن در تلفیق با طرحهای پیچیده کلاسیک، یک طرح باشکوه و در عین حال ساده را خلق میکند.
استفاده از نمای نئوکلاسیک به دلیل اینکه پیچیدگی کمتری نسبت به نمای کلاسیک دارد، نزد معماران رایجتر و معمولتر است. در این سبک طراحی، از متریالهای سنگی و پیشساخته در ترکیب با هم استفاده میشود که هزینههای طراحی را مقرونبهصرفهتر میکند.
5. سبک طراحی نما مینیمال
یکی از زیباترین و در عین حال بیآلایشترین سبک های طراحی نمای ساختمان سبک مینیمال نام دارد. در این نوع سبک معمولا از چند متریال با هم استفاده نمیکنند و تنها یک یا دو متریال برای نمای ساختمان مورد استفاده قرار میگیرد. در این طراحی نما، بیشتر از رنگهای سفید و خنثی استفاده میکنند؛ از این رو کانسپت کلی نمای ساختمان بزرگتر به نظر میرسد.
همانند نمای مدرن، فرم کلی سبک مینیمال به صورت مکعبهای پر و خالی است. معمولا در این سبک از تزیینات زیادی استفاده نمیکنند و بازشوها عرض بیشتری پیدا میکنند. شعار این سبک less is more است؛ به این معنی که هرچه از تزیینات کمتر استفاده شود، میتوان محیطهای قابل استفاده و کاربردی بیشتری را در ساختمان ایجاد کرد.
6. سبک طراحی نما گوتیک
نمای گوتیک و طراحی آن از قرون وسطی نشات گرفته است. در آن زمان، ساختمانهای مذهبی همچون کلیساها را با این طرح نما میساختند. این نوع طرح معمولا حس وحشت و تاریکی را به ببینده القا میکند. برای همین است که در بیشتر فیلمهای ژانر وحشت از این سبک نما استفاده میکنند یا از لوکیشنهای قرون وسطی بهره میگیرند.
عمده متریال مورد استفاده در این سبک نما، سنگ است. از جمله المانهای مورد استفاده در نمای گوتیک میتوان المانهای نوک تیز، منارههای مخروطی، بازشوهای طولی، مجسمه و غیره را نام برد.
7. سبک طراحی نما اسلامی
امروزه وقتی حرف از طراحی نما به سبک اسلامی میشود، دیگر از المانهای کهن و قدیمی که در مسجدها و اماکن باستانی دیده میشوند، خبری نیست. در واقع، طراحی نمای اسلامی امروزی که یکی از انواع سبک های طراحی نمای ساختمان محسوب میشود، ترکیبی از سبک اسلامی کهن و سبک مدرن است.
منارهسازی یکی از مهمترین المانهایی است که در بیشتر نماهای ساختمانهای کهن اسلامی دیده میشود. مناره به بنای برجمانند آجری گفته میشود که دارای پلههای پیچدرپیچ و پنجرههای کوچک است. گنبدها یکی دیگر از عناصر مورد استفاده در نمای سبک اسلامی هستند. این المان شباهت بسیار زیادی به المانهای معماری و طراحی نمای اروپایی در عصر رنسانس دارد. در نهایت، چیزی که طراحی نما به سبک اسلامی را منحصربهفرد میکند نقشونگارهای خاص و اسلیمی است. این نقشونگارها را میتوان در بیشتر بناهای تاریخی ایران مشاهده کرد.
8. سبک طراحی نما رومی
نمای رومی یکی دیگر از انواع سبکهای نمای ساختمان است که پایه و اساس آن از فرمهای معماری رومی قدیم گرفته میشود. این سبک نمای ساختمان در زمان امپراتوری روم رواج بیشتری داشت و در جاهای مختلفی از آفریقا، آسیا و اروپا به کار گرفته شد. پیچیدگی و جزئیات زیاد از مهمترین ویژگیهای سبک نمای رومی هستند.
از جمله المانهای سبک نمای رومی میتوان به سرستون، مجسمه، کتیبه، صراحی، ساختارهای تزیینی و تراشهای سنگی، قوسهای گرد و تیره، کمربندیهای مختلف، کاشیهای کوچک برای تزیینات معماری، نوارهای افقی و عمودی برای جداسازی فضاها، استفاده از رنگهای متنوع، ستونهای سنگی بلند و تزیینشده به سبک یونیک، دوریک و کورنتین اشاره کرد.
نمای رومی به دلیل زیبایی ظاهری و همچنین مقاومت بالا در برابر خوردگی و رطوبت، همچنان یکی از پرطرفدارترین سبک های طراحی نمای ساختمان در ساختمانهای مدرن امروزی است.
یکی دیگر از مشخصات نمای رومی استفاده از متریالهایی همچون سنگ گرانیت، مرمر و تراورتن است. از آنجایی که استفاده از این نوع سنگها هزینه بسیار زیادی دارد، معمولا برای کاهش هزینهها، به جای سنگ، از سیمان برای طراحی نما به سبک رومی بهره میگیرند. نورپردازی حرفهای بهخصوص در شب، یکی دیگر از فاکتورهای مهم در سبک نمای رومی است.
9. سبک طراحی نما اسکاندیناوی
یکی دیگر از انواع سبک های طراحی نمای ساختمان طراحی اسکاندیناوی نام دارد که بیشتر در شمال و نواحی سرد کره زمین مورد استفاده قرار میگیرد. در این سبک نما، دو سبک مینیمال و مدرن با هم ترکیب شدهاند؛ بنابراین طرح اسکاندیناوی تلفیقی از سادگی و مدرنیته است. سیمان و چوب عمده متریالی هستند که در این سبک نمای ساختمان مورد استفاده قرار میگیرند.
10. سبک طراحی نما ویکتوریایی
همانند سبکهای کلاسیک و رومی، سبک ویکتوریایی هم یکی دیگر از انواع سبکهای پر زرقوبرق برای نمای ساختمان به حساب میآید. در این سبک نما هم از انواع تزیینات و جزئیات بهره میگیرند. چیزی که سبک نمای ویکتوریایی را از سایر سبکها متمایز میکند، این است که سقف هم در طراحی نما مورد توجه قرار میگیرد.
از جمله المانهای اصلی در طراحی نما به سبک ویکتوریایی میتوان به تراسهای زیبا و مجلل و سقفهای شیروانی اشاره کرد. برای طراحی نمای ساختمان به این سبک، محدودیتی به لحاظ رنگ وجود ندارد. البته رنگهای مشکی، زرشکی و سرمهای بیشتر در این نوع از سبک های طراحی نمای ساختمان خودنمایی میکنند.
مورد دیگری که باید درباره سبک نمای ویکتوریایی بدانید، این است که در این سبک به نقشونگارها و جزئیات توجه ویژهای میشود. با این حال، از کتیبههای باشکوه و سرستونهای عظیم خبری نیست. این سبک لاکچری و لوکس بیشتر برای ساختمانهای دو طبقه و بالاتر انجام میشود؛ اما دیده شده است که برای ویلاهای یک طبقه هم از این طراحی نما استفاده میکنند.
11. سبک طراحی نما رنسانس
به دوره بعد از انقلاب صنعتی، دوره رنسانس گفته میشود و سبک های طراحی نمای ساختمان که در این دوره شکل گرفتند، به سبک طراحی رنسانس شهرت یافتند. فرم کلی ساختمان در این سبک نما، مربع شکل دیده میشود. از مهمترین ویژگیهای سبک طراحی نمای رنسانس میتوان به استفاده از گنبد، مجسمه، طاق، سنتوریهای سه گوش، تقارن در استفاده از بازشوها و ستونهای دیواری و کار شده اشاره کرد.
12. سبک طراحی نما باروک
یکی دیگر از انواع سبکهای نمای ساختمان، باروک نام دارد که شباهت بسیار زیادی به سبک رنسانس دارد. بزرگترین وجه تمایز سبک طراحی باروک با رنسانس، تقارن فضایی آن است. در سبک باروک، المانها نظم و تقارن کاملی ندارند؛ بنابراین فرمهای برجسته و خمیده در این سبک از طراحی ساختمان بیشتر به چشم میخورند. از مهمترین ویژگیهای سبک طراحی نمای ساختمان باروک باید به استفاده از فرمهای خمیده، سبک طرحهای نمایشی و پرشور، نامتقارن بودن نما و گنبدهای بیضی شکل اشاره کرد.
13. سبک طراحی نما باهاوس
سبک جدیدی از طراحی نمای ساختمان پس از جنگ جهانی اول شکل گرفت که به سبک طراحی باهاوس معروف شد. این نوع از انواع سبک های طراحی نمای ساختمان شباهت بسیار زیادی به سبک نمای مینیمال دارد. اما در این طرح نما، تزیینات به طور کامل حذف شدهاند. در سبک باهاوس، نمای ساختمان کاملا کاربردی و عملکردگرا دیده میشود و همانند سبک مینیمال، حس بیآلایشی و سادگی به بیننده القا میشود. مهمترین متریالهایی که در این سبک طراحی نما استفاده میشوند، فلز و بتن هستند.
مقالات دیگر
_______________________________________________________