وابی سابی در دکوراسیون داخلی

وابی سابی چیست؟
وابی سابی یک مفهوم در زیبایی شناسی سنتی در ژاپن است که به ناپایداری زیبایی‌ها و زودگذر بودن آن اشاره دارد. این مفهوم از آموزه‌های ذن - بودایی نشات گرفته است که به ریاضت و خالی بودن می‌پردازد و سعی دارد نقص‌های موجود را بپذیرد و زیبایی را در آن‌ها ببیند. وابی-سابی به عدم تقارن، ناهمواری، سادگی، فروتنی، قدردانی و صرفه جویی اشاره دارد و بی‌آلایش بودن و نگاه به طبیعت جزو اصول آن است. لئونارد کورن هنرشناس آمریکایی وابی سابی را این گونه توضیح می‌دهد:
 "مهم‌ترین ویژگی زیبایی شناسی سنتی ژاپنی وابی سابی است و همان نقش را در ارزش‌های زیبایی شناسی ژاپنی ایفا می‌کند که زیبایی شناسی یونانی در زیبایی و کمال غربی."
وابی سابی می‌گوید که هیچ چیز کامل و بی‌نقص نیست و هیچ چیزی تا ابد باقی نمی‌ماند. وابی به تنهایی به معنای تنها زندگی کردن در طبیعت و ترک اجتماع است و سابی به معنای پژمرده شدن و دلسردی است که هر کدام معنایی متفاوت در ارتباط با این کلمه دارند اما در کنار هم معنایی مثبت به وجود می‌آورند. به طور کلی وابی-سابی را می‌توان زیبایی فقر یا زیبایی در نقص ترجمه کرد که در هنرهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما کاربرد وابی- سابی در هنر طراحی داخلی چیست؟ چطور می‌توان از این فلسفه و زیبایی شناسی ژاپنی برای زیباتر کردن فضای منزل استفاده کرد؟

سبک دکوراسیون داخلی وابی سابی چیست؟
وابی سابی یک مفهوم زیبایی‌شناسی و مکتب هنری ژاپنی است که در برخی از حوزه‌های هنری و طراحی، از جمله دکوراسیون داخلی، معماری، صنعت مد و پوشاک استفاده می‌شود. این مفهوم از ذن بودیسم الهام گرفته است و در تمرکز خود بر اصالت و نقصان در اشیاء و زندگی تأکید دارد. به طور کلی، وابی (Wabi) به معنای سادگی، فروتنی و زیبایی طبیعی است و سابی (Sabi) به معنای قدمت، پیری و زیبایی زمان است. این دو مفهوم به همراه یکدیگر استفاده می‌شوند تا زیبایی را در اصالت و نقصان، ارتباط با طبیعت و عبور زمان بیان کنند. وابی سابی به عنوان یک سنت زیبایی در دکوراسیون داخلی، ارزش زیبایی را در چیزهای ساده، قدیمی و ناقص می‌بیند. این سبک تمایل دارد که از مواد طبیعی مانند چوب و سنگ استفاده کند و جزئیات غیرمهم را حذف کند. اصول وابی سابی در طراحی داخلی، باعث ایجاد یک فضای آرام و دلپذیر با روحیه انسانی می‌شود.سبک وابی سابی یک جریان دکوراسیون داخلی است که در آن تلاش برای ایجاد تعادل و هماهنگی بین عناصر مختلف وجود دارد. از رنگ‌های سفید و آبی، که اغلب به عنوان رنگ‌های اصلی در این سبک استفاده می‌شوند، استفاده می‌شود. رنگ سفید، احساس تمیزی، سادگی و آرامش را القا می‌کند، در حالی که رنگ آبی بازتاب آب و آسمان را به یاد می‌آورد و حس آرامش و سکوت را به فضای داخلی منتقل می‌کند. در سبک وابی سابی، طراحی‌های ساده و مینیمال به کار گرفته می‌شوند. استفاده از خطوط شیب‌دار و منحنی‌های نرم، جزئیات کم و عدم اشغال زیاد فضا، از ویژگی‌های اصلی این سبک می‌باشد. همچنین، از طبیعت برای الهام‌گیری استفاده می‌شود. اجزایی مانند نورپردازی مناسب، مواد طبیعی مانند چوب و سنگ، الگوهای هندسی ساده و عناصر دریایی مانند صدف‌ها و کاهش استفاده از الکترونیک در داخل فضاها، به منظور ایجاد یک حس آرامش و سکوت در محیط مورد استفاده قرار می‌گیرند. سبک وابی سابی پاسخی مناسب برای کسانی است که به دنبال یک محیط آرام و دلنشین هستند. این سبک، احساس هماهنگی و تعادل بین روحیه و بدن را ترویج می‌دهد و به جای شلوغی و اضطراب، فضایی ساده و آرام را ایجاد می‌کند.

ویژگی های سبک دکوراسیون وابی سابی
وابی سابی بر پایه اصول سادگی و توازن استوار است. این سبک دارای ویژگی‌هایی است که در زیر به آنها اشاره خواهیم کرد:
رنگ‌ها در سبک وابی سابی
رنگ‌ها در سبک وابی سابی بسیار مهم هستند و معمولاً از رنگ‌های طبیعی و آرام استفاده می‌شود. در ادامه، به برخی از رنگ‌های مناسب برای سبک وابی سابی اشاره می‌کنم:
•    سفید: رنگ سفید به عنوان رنگ اصلی در وابی سابی استفاده می‌شود. این رنگ حس آرامش را به فضا می‌بخشد. با استفاده از رنگ سفید در دیوارها، سقف و بخش‌های اصلی فضا، می‌توانید یک پایه ساده و تمیز برای تزیینات دیگر ایجاد کنید.
•    خاکستری: رنگ خاکستری، به ویژه نسخه‌های روشن تر آن، به تمامیت و تعادل فضا کمک می‌کند. این رنگ می‌تواند به عنوان رنگ دوم و پشتیبان در دکوراسیون استفاده شود، مانند استفاده از آن در کفپوش، پرده‌ها، مبلمان و تزیینات دیگر.
•    قهوه‌ای و نقره‌ای: استفاده از رنگ‌های قهوه‌ای و نقره‌ای در وابی سابی به عنوان جزئیات و تکمیل‌کننده‌ها مناسب است. این رنگ‌ها می‌توانند حس گرما و عمق را به فضا اضافه کنند. می‌توانید از آنها در جزئیاتی مانند لوازم دکوری، قاب‌ها، آینه‌ها و لوسترها استفاده کنید.
•    آبی: رنگ آبی به عنوان رنگ فرعی در وابی سابی می‌تواند استفاده شود. آبی در نظر گرفتن ارتباط با طبیعت و آب را تداعی می‌کند و حس آرامش و صفا را به فضا می‌بخشد. می‌توانید از آبی در لوازم تزئینی، زیرکفشی‌ها، پرده‌ها و جزئیات دیگر استفاده کنید.
مهم است که در استفاده از رنگ‌ها در وابی سابی، توازن و هماهنگی آنها را در نظر بگیرید. رنگ‌های طبیعی، آرام و هماهنگ با یکدیگر را انتخاب کنید تا حس آرامش و تعادل را در فضا ایجاد کنید.
استفاده از مواد طبیعی
استفاده از مواد طبیعی در سبک وابی سابی می‌تواند به فضا حس طبیعی، گرما و دلنشینی ببخشد. در ادامه، به برخی از مواد طبیعی و الگوهای هندسی ساده که در این سبک مورد استفاده قرار می‌گیرند، اشاره می‌کنم:
1. چوب: استفاده از چوب در مبلمان، کفپوش، میز، صندلی و سایر قطعات دکوراسیون، به فضا حس گرما و طبیعی می‌دهد. می‌توانید از چوب با رنگ طبیعی آن یا چوب رنگی درجه بندی شده استفاده کنید. البته حفظ تعادل و هماهنگی بین رنگ چوب و سایر عناصر دکوراسیون نیز مهم است.
2. سنگ: استفاده از سنگ در دیوارها، کفپوش‌ها، سطوح کار و تزئینات دیگر، حس استحکام و ثبات را به فضا می‌بخشد. سنگ‌هایی مانند سنگ گرانیت، مرمر و تراورتن می‌توانند در طراحی داخلی از این سبک استفاده شوند.
3. بامبو: استفاده از بامبو در فضا، حس طبیعی و آرامش را افزایش می‌دهد. می‌توانید از بامبو در پرده‌ها، فرش‌ها، پارتیشن‌ها و لوازم تزئینی استفاده کنید. بامبو همچنین به عنوان یک جزء طبیعی در فضا می‌تواند الگوی هندسی ساده و زیبایی را ایجاد کند.
الگوهای هندسی ساده
 استفاده از الگوهای هندسی ساده مانند خطوط راست، مستطیل‌ها و مربع‌ها، به طراحی داخلی زیبایی و جذابیت بیشتری می‌بخشد. می‌توانید از الگوها و طرح‌های چوبی ساده و خطوط نازک در مبلمان، درب‌ها، پرده‌ها و غیره استفاده کنید. استفاده از مواد طبیعی و الگوهای هندسی ساده در وابی سابی، به شما امکان می‌دهد تا حس طبیعی، آرامش و تعادل را در فضای خود ایجاد کنید. همچنین، به یاد داشته باشید که توازن و هماهنگی بین مواد طبیعی، رنگ‌ها و الگوها در دکوراسیون بسیار مهم است.
نورپردازی در سبک وابی سابی
در سبک وابی سابی، استفاده از نورپردازی مناسب بسیار اهمیت دارد تا حس طبیعی، آرامش و صمیمیت را در فضا ایجاد کنید. سعی کنید به حد امکان از نورهای طبیعی استفاده کنید. از پنجره‌های بزرگ و نورگیرهای طبیعی استفاده کنید تا نور خورشید به داخل منزل شما تابیده و فضا را روشن و زنده کند. این نورها به فضا حس آرامش و شادابی می‌بخشند. هنگام انتخاب لامپ‌ها و چراغ‌ها، توجه کنید که نور آن‌ها مشابه نور طبیعی باشد. این نوع نور، حس آرامش و صمیمیت را در داخل منزل ایجاد می‌کند. از لامپ‌های با رنگ نور گرم و نرم استفاده کنید تا فضا را گرم و دلنشین کنند. همچنین با استفاده از نورپردازی محلی می‌توانید جزئیات و زیبایی‌های داخلی را برجسته کنید. می‌توانید نورپردازی مستقیم یا نورپردازی غیرمستقیم با استفاده از روشنایی نرم و محیطی را در نظر بگیرید. استفاده از نورپردازی مناسب در وابی سابی، به شما امکان می‌دهد تا فضایی آرام و دلنشین را خلق کنید که با حس طبیعی و روشنایی طبیعی همراه است.
فضای وسیع
در وابی سابی، استفاده از فضاهای باز وسیع و بدون شلوغی زیاد بسیار مهم است. این سبک دکوراسیون بر زیبایی ساده و طبیعی تمرکز دارد و ترجیح می‌دهد که فضا را باز و آزاد نگه دارد. در ادامه، چند نکته را برای ایجاد فضاهای وسیع و بدون شلوغی در وابی سابی مرور می‌کنیم:
1. کاهش عناصر دکوراتیو: سعی کنید تعداد عناصر دکوری را کاهش دهید. از کمترین تعداد ممکن از وسایل دکوری استفاده کنید و به جای آن، بر روی کیفیت و کمیت نور و فضای خالی تمرکز کنید. این کاهش عناصر، به فضا احساس آزادی و راحتی می‌دهد.
2. استفاده از رنگ‌های روشن: رنگ‌های روشن و نرم باعث ایجاد حس فضای آزاد و وسیع می‌شوند. از رنگ‌هایی مانند سفید، آبی روشن، سبز روشن و سرخابی استفاده کنید. این رنگ‌ها نور را منعکس کرده و فضا را بزرگتر به نظر می‌آورند.
3. استفاده از آینه‌ها: قرار دادن آینه در اتاق، به فضا حس توسعه و عمق می‌دهد. آینه‌ها نور را منعکس کرده و فضا را بزرگتر به نظر می‌آورند. سعی کنید آینه‌ها را در مکان‌های استراتژیک قرار دهید تا نور طبیعی را همگن تر در فضا منتقل کنند.
4. استفاده از مبلمان سبک: در انتخاب مبلمان، به مبلمانی با طراحی ساده و کم حجم توجه کنید. استفاده از مبلمان سبک و بدون شلوغی، اجازه می‌دهد تا فضا بازتر و بزرگتر به نظر برسد.
استفاده از این روش‌ها در وابی سابی، به شما امکان می‌دهد تا فضایی باز و وسیع را خلق کنید که با حس آزادی، آرامش و رهایی همراه است.
نظریه زیبایی نواقص
نظریه زیبایی نواقص در وابی سابی و دیگر سبک‌های هنری و طراحی داخلی می‌تواند بسیار جذاب و منحصر به فرد باشد. با این حال، مهم است به خاطر داشته باشید که این نظریه ممکن است با دیدگاه‌های دیگر درباره زیبایی تضاد داشته باشد و نظریه‌ای نسبی است که به تجربه و ذائقه هر فرد بستگی دارد. استفاده از نواقص و ایرادات در طراحی داخلی می‌تواند به عنوان یک نکته تمایزی و منحصر به فرد در فضاها عمل کند. ممکن است این نواقص به یک شیء خاص طابع و شخصیتی خاص بدهند و آن را از سایر شیء‌ها متمایز سازند. با این حال، برای ایجاد تعادل در استفاده از نواقص و ناکاملی‌ها، می‌توانید به نکات زیر توجه کنید:
•    انتخاب هنرپیشه‌های مناسب: در انتخاب وسایل و مبلمان با نواقص، به انتخاب هنرپیشه‌هایی با توجه به طراحی و کیفیت مناسب توجه کنید. اینکه وسیله‌ای ناقص باشد، نباید به کیفیت آن ضربه بزند.
•    حفظ تمیزی و نظافت: اگر از وسایل قدیمی و ناقص استفاده می‌کنید، مهم است تمیزی و نظافت آن‌ها را حفظ کنید. فضای شما نباید به هم ریخته و شلخته به نظر برسد. اینکه وسایل ناقص باشند، نباید به نظم و ترتیب فضا آسیب برساند.
•    توجه به تعادل: در استفاده از نواقص، توجه به تعادل بین عناصر کلی فضا و نواقص می‌تواند مهم باشد. ممکن است نیاز باشد که در برخی از عناصر دیگر فضا، تمیز و سادگی را حفظ کنید تا تعادل در فضا حفظ شود.
نظریه زیبایی نواقص می‌تواند به شما امکان بدهد تا فضایی خلاقانه و شخصی را خلق کنید. با این حال، همواره مهم است بازخورد و نظرات دیگران را در نظر بگیرید و به تعادل بین نظریه نواقص و استانداردهای زیبایی عمومی توجه کنید.
آثار هنری و صنایع دستی
در سبک وابی سابی، استفاده از آثار دستی و هنری با نواقص و عیوب، برای ایجاد اصالت و جذابیت طبیعی در فضا مرسوم است. این آثار می‌توانند از طریق نجاری، سفالگری، سرامیک‌سازی و دیگر روش‌های دستی ساخته شوند. وسایل نجاری، ظروف سفالی و سرامیکی، آثار سنگی و قطعات چوبی، مثال‌هایی از آثار دستی و هنری در این سبک هستند. این آثار با تأکید بر طبیعت نواقص و ارگانیکی خود، به فضا اصالت و جذابیت می‌بخشند.

کلیات وابی سابی در طراحی دکوراسیون
 ما همیشه به دنبال کمال و بی‌نقص بودن هستیم و دوست داریم محیط زندگی خود را نیز کامل و بی‌نقص طراحی کنیم. این عطش برای کمال باعث طمع ورزی انسان‌ها شده است و استرس و نگرانی روزمره ما را افزایش داده است. اما اگر کمی بیشتر به طرز تفکر سنتی ژاپنی‌ها توجه کنیم از این نیاز به کمال و بی‌نقص بودن رهایی پیدا خواهیم کرد. وابی‌سابی تفکر کمالگرا را نفی می‌کند و زیبایی را در نقص می‌بیند. وابی‌سابی نقص‌های محیط اطراف ما را می‌پذیرد و از آن‌ها کاملا آگاه است، این طرز تفکر به دنبال زیبایی طبیعی از نوعی است که در طبیعت وجود دارد. در حال حاضر هم می‌توان وابی‌سابی را در جنبه‌های مختلف زندگی روزمره مشاهده کرد از روابط بین انسانی گرفته تا غذاها و لباس‌ها و مبلمان.
وقتی نوبت به دکوراسیون منزل می‌رسد وابی سابی را نمی‌توان در مبلمان خاصی مشاهده کرد بلکه این سبک در جزئیات خود را نشان می‌دهد. مثلا یک ظرف غذاخوری کهنه یا لوازم دست ساز یا قطعات سنگ و چوبی که بی‌نقص به نظر نمی‌رسند اما بافتی طبیعی و زیبا به منزل شما می‌دهند نشانه‌ای از وابی سابی هستند. این اشیاء با مدل‌های جدید و سبک‌های طراحی کاری ندارند اما در نوع خود یک سبک خاص محسوب می‌شوند و فلسفه زیبایی شناسی ژاپنی را به منزل شما می‌آورند. وابی-سابی با بسیاری از اصول طراحی داخلی از جمله طراحی پایدار و استفاده مجدد از اشیاء و مصنوعات هم همخوانی دارد و به روش‌های متفاوتی می‌توان آن را وارد دکوراسیون منزل کرد.
 خانه‌هایی که بافت قدیمی دارند و قرار است بازسازی شوند بهترین فرصت را برای بازسازی وابی سابی در اختیار طراحان قرار می‌دهندو به طور مثال اگر شومینه‌ای قدیمی در این منزل وجود دارد طراح می‌تواند با حفظ آن به عنوان یک عنصر خاص در طراحی فضایی جدید بیافریند که با طراحی مدرن امکان پذیر نیست. این کار نه تنها روح قدیمی منزل جدید را حفظ می‌کند بلکه از نظر اقتصادی هم به صرفه است.
واب سابی محدودیتی از نظر زمینه ارائه ندارد مثلا شما می‌توانید در منسوجات موجود در دکوراسیون هم سراغ آن بروید. به طور مثال یک رومیزی قدیمی و باارزش حتی اگر مندرس هم شده باشد می‌تواند به بخشی از دکوراسیون منزل شما تبدیل شود به شرطی که عناصر اطراف این رومیزی را در هماهنگی کامل با آن بچینید و فضایی قدیمی و نوستالژیک خلق کنید.
در وابی- سابی قرار نیست تازگی سطوح و لبه‌ها مشخص باشد بلکه شما می‌توانید عمدا آن‌ها را کهنه و فرسوده نشان دهید. با این کار فضا دارای هویت می‌شود و گرما و حضور را می‌توان در آن احساس کرد. همان طور که گفتیم کامل بودن بیش از حد خسته کننده است و این که همه چیز متقارن و عالی و بی‌نقص باشد هنرمندانه نیست. هنر واقعی زمانی آشکار می‌شود که شما بی‌نقصی‌ها را به صورتی خلاقانه به کار ببرید. مثلا سطوح سیمانی را عمدا ناصاف کنید، از چرم‌های فرسوده استفاده کنید و یا سرامیک‌های دست ساز را به عنوان اکسسوری به کار ببرید.
وابی سابی به طبیعت احترام می‌گذارد و بافت و شکل طبیعی هر شیء را به عنوان هویت آن می‌پذیرد نه این که به دنبال بی‌نقص کردن آن باشد. بنابراین بافت‌های طبیهی مثل بافت چوب و سنگ و سطوح فلزی صیقل نخورده عناصری بسیار مهم و پرکاربرد در این نوع از طراحی هستند. وابی. سابی احساسی از آرامش و عقلانیت در فضا به وجود می‌آورد که این حس از صداقت طبیعی نشات می‌گیرد. اشیاء و سطوح در این سبک، روح خود را نشان می دهند، ساده هستند و مصنوعی و نمایشی به نظر نمی‌رسند.
ست کردن همه چیز با هم نیز در وابی- سابی مردود است مثلا شما لازم نیست همه لامپ‌های یک اتاق را از یک نوع انتخاب کنید بلکه می‌توانید برای آن‌ها سراغ رنگ‌ها و بافت‌های مختلف بروید. خانه‌های قدیمی انگلیسی هم تا حد زیادی روح وابی - سابی را در خود دارند و می‌توانند منبع الهام برای طراحان علاقمند به این سبک باشند. واضح است که برای دستیابی به وابی سابی نمی‌توان از اشیاء و سطوح ساخته شده با ماشین استفاده کرد و این زیبایی تنها از طریق دست ساز بودن قابل دستیابی است. به طور کلی تنها روش‌های دست ساز و فرآیندهای طبیعی که در طول زمان رخ می‌دهند در وابی سابی قابل قبول هستند.
در دنیایی که تلاش برای بی‌نقص بودن همه زندگی ما را تحت الشعاع خود قرار داده وابی - سابی یک راه نجات است. با استفاده از این فلسفه می‌توان زیبایی را به روشی جدید تعریف کرد و فضاهایی زنده، دلپذیر، دارای هویت و روح به وجود آورد که با هیچ طراحی مدرن غربی قابل دستیابی نیست.

مقالات دیگر

_______________________________________________________