مهندسی نما چیست؟ وظایف مهندس نما

مهندسی نما چیست؟
مهندسی نما (Facade Engineering) به طور کل به طراحی و تحلیل سازه‌ای و عملکردی نمای ساختمان‌ها اشاره دارد. نمای ساختمان یکی از مهم‌ترین جنبه‌های معماری است که نه تنها بر ظاهر و زیبایی ساختمان تأثیر می‌گذارد، بلکه نقش‌های عملکردی نیز دارد، مانند عایق‌بندی حرارتی و صوتی، مقاومت در برابر باد و آب، و تهویه طبیعی.
مهندسی نما شامل انتخاب مواد مناسب، طراحی سازه‌های نگهدارنده نما، و تحلیل تأثیرات زیست‌محیطی است. این تخصص با معماری و مهندسی سازه ارتباط تنگاتنگی دارد و به بررسی رفتار نما در شرایط مختلف جوی، تغییرات دما، و فشارهای محیطی می‌پردازد.
مهندسی نما مجموعه ای از هنر، علم و تکنیک حل مشکلات زیبایی، محیطی و سازه ای نمای ساختمان ها برای رسیدن به پوشش ارزشمند و پایدار است. این ساختمان ها و ابنیه می توانند در موقعیت پیش از ساخت یا در حین ساخت و یا ساخته شده، قرار داشته باشند.
(البته  ساختمان میتواند پس از ساخت باشد و تعویض پوسته انجام شود که محدوده کاری بسیار مهم و همراه با مسائل ریز و فنی خودش است که حیطه فعالیت مهندسی نما را گسترده تر میکند.)

مهندس نما کیست؟
مهندس نما (Facade Engineer) متخصصی است که در طراحی، تحلیل، و اجرای نمای ساختمان‌ها تخصص دارد. این فرد به صورت تخصصی در حوزه مهندسی نما فعالیت می‌کند و مسئولیت دارد تا از عملکرد صحیح و بهینه نمای ساختمان از نظر سازه‌ای، زیبایی‌شناختی، انرژی و محیط زیست اطمینان حاصل کند.
بک گراند اصلی مهندسین نما ساختمان است اما حیطه های بیشتری را در بر میگیرد. مهندسی نما یک کار به تمام معنا صنعتی است که به حیطه ی ساخت و تولید کاملا مرتبط میشود و باید مهندسین نما این پیشینه را در حیطه ی صنعت و زیبایی بیش از سایر مهندسین داشته باشند. زیرا که آنچه از ساختمان در وهله ی اول دیده میشود نمای ساختمان است بنا بر این از نظر زیبایی با مهندسین معمار تقریبا میتواند برابری کند یا حتی چیزی بیش از آنها به همراه داشته باشد.

مهارت‌ها و دانش مورد نیا مهندس نما چیست؟
    دانش فنی: آشنایی با مفاهیم سازه‌ای، مهندسی مواد، و تکنیک‌های ساخت و ساز.
    خلاقیت: توانایی ترکیب جنبه‌های زیبایی‌شناختی و فنی در طراحی نما.
    مهارت‌های ارتباطی: همکاری موثر با معماران، مهندسان سازه، و پیمانکاران.
    دانش محیط زیستی: آگاهی از اصول پایداری و روش‌های کاهش مصرف انرژی در نما.

وظایف و مسئولیت‌های مهندس نما در یک پروژه چیست؟
مهندس نما در یک پروژه ساختمانی نقش بسیار حیاتی ایفا می‌کند. وظایف و مسئولیت‌های او شامل مجموعه‌ای از فعالیت‌های طراحی، تحلیل، و نظارت است که به عملکرد بهینه و پایدار نمای ساختمان کمک می‌کند. در ادامه به تفصیل به این وظایف و مسئولیت‌ها پرداخته شده است:
    اقلیم و آب و هوا (Weather tightness):
    مطلب اولی که مهندس نما به آن میپردازد اقلیم و آب و هوا است زیرا در خط مقدم مسائل مرتبط به آب و هوا و آسایش ساختمان پوسته ی ساختمان است. در واقع ساختمان چیزی است که در داخل پوسته قرار گرفته است.
    رفتار سازه ای (Structural behavior):
    ساختار سازه ای دارد که رفتار های ویژه خودش را داراست و میتواند با دانش مهندسی عمران بررسی بشود, اما رفتار های ویژه ی خودش را هم دارد که در همان حیطه ی دانش, با توجهات ویژه ی مربوط به سازه ی نما میباشد.
    تعاملات با سازه اصلی (Interaction with the primary structure):
    باید یادمان باشد که نما یک سازه ی خود ایستا نیست. سازه ای الحاقی است و باید بار خودش را و نیروی خودش را کاملا در کوتاه ترین فاصله به سازه اصلی منتقل کند. اگر سازه اصلی پایدار و ایستا باشد نما هم به طبع آن ایستا است. (یعنی قرار نیست ساختمان خراب بشود و نمای ساختمان سر جای خود باقی بماند.)
    دریافت و هدر رفت حرارتی از نما (Thermal gains and losses through the façade):
    پوسته صرفا هدر دهنده نیست بلکه میتواند دریافت کننده نیز باشد که از مباحث نوینی است که در ادامه در بحث نما و انرژی و میزان مصرف سوخت به آن خواهیم پرداخت.
    آسایش حرارتی ساکنین و بهره‌وری انرژی (Occupant comfort and energy efficiency):
    در کشور های مختلف درباره‌ی این مطلب بحث زیادی میشود اما در ایران این مسئله حائز اهمیت کمی است. بازه ی حرارتی اگر چند درجه بالا یا پایین تر بیاید میتواند مصرف انرژی را میزان زیادی کاهش یا افزایش دهد, این میزان در مجموع میتواند به اقتصاد کشور بسیار ضربه بزند یا بسیار کمک کند. برای مثال در فرانسه طی سالها این بازه را بزرگتر کرده اند یعنی اگر طبق بعضی از تعاریف ۲۰ تا ۲۵ درجه بوده, این بازه به ۱۸ تا ۲۸ درجه رسیده که در فصول گرم ۲۸ درجه دمای آسایش است و کمترین دما ۱۸ درجه است.
    سایه اندازی (Shading):
    این مطلب آنقدر حائز اهمیت است که میتواند بار بسیاری از قسمت های دیگر را از نظر آسایش حرارتی به دوش بکشد.
    میعان (Condensation):
    به بخش میعان تقریبا هیچ توجهی نمیشود. در جامعه مهندسی حتی در ساختمان هایی در سطح ملی این مطلب را مغفول میبینیم.
    تهویه (Ventilation):
    شاید اینجا گفته شود که تهویه بر عهده ی مهندسین تاسیسات است؛ اما تهویه حقیقتا به این دلیل که از جداره‌ی ساختمان میتواند انجام شود جزو وضایف یک مهندس نما است که برای آن راهکاری در نظر بگیرد و این امکان را فراهم کند که بتوانیم از جایی تهویه را انجام بدهیم و بسیار حائز اهمیت است.
    ماندگاری (Durability):
    از نظر دوام نما, پایداری (که تنها به معنی پایداری سازه ای نیست) مفهومی بسیار فلسفی و بزرگ است که همه مهندسان در قسمت های مختلف با آن درگیر هستند. یک پروتکل جهانی است که باید به توسعه پایدار درست یافت و این پایداری در قسمت ساختمان و نما تعریف مشخصی دارد که جزو وضایف مهندسین نما است.
    بهره‌وری از نور طبیعی (Natural light admittance)
    حریق (Fire behavior of the building envelope):
    آتش سوزی که هر روز ما شاهد بوجود آمدن مسائلی با تکیه بر نما هستیم  که صرفا مربوط به ایران نیست و در کشور پیشرفته ای مانند انگلستان در سال ۲۰۱۷ در برج گرنفل آتش سوزی رخ داد که گسترش آتش از ناحیه نما بود و نما باعث شد که ساختمان کاملا در حریق فرو برود و کشته های زیادی نیز بر جای گذاشت. در ایران نیز مرتبا مسائلی مربوط به آتش سوزی که از طریق نما گسترش پیدا میکند میشنویم که بسیار مهم است.
    آکوستیک (Acoustic performance):
     اینهم از نکاتی است که در کار مهندسی هیچ اثری از آن در کشور نمیبینیم و تعاریف نسبی و وصفی هستند. آکوستیک یا آسایشی که باید از نظر صوتی داشته باشیم شامل تعاریف علمی و اندازه گیری های بسیار دقیقی است. آیا شما با ساختمانی مواجه شده اید که بگویند به طور مشخص مثلا ما به ۳۵ دسیبل کاهش صوت نیاز داریم و این پوسته ی نما اندازه ی مشخصی را از نظر صوتی ارائه میدهد؟احتمالا خیر. صرفا به صورت وصفی میگوییم این پنجره یا این نما خیلی خوب است کاهش صوت میدهد یا خیلی بد صدا را انتقال میدهد است.
    اما دانش این کار در دنیا و در ایران وجود دارد و مهندسین باید بخواهند که این دانش را به حیطه عمل وارد نمایند؛ الاالخصوص در مورد پوسته ساختمان. زیرا مسیر آلودگی های صوتی از پوسته ی ساختمان به داخل است. گرچه از داخل به داخل نیز مسائل زیادی در مورد آکوستیک داریم که بعضی به مهندسی نما مرتبط هستند اما آلودگی صوتی بیرونی بسیار بسیار مهم است و نیاز به بررسی کاملا علمی و دقیق با استفاده از اعداد دقیق دارد.
    ایمنی و امکان سرویس شدن و نظافت (Safety and serviceability)
    امنیت (Security):
    این دو موضوع متفاوتند. امنیت به معنای جلوگیری از سرقت و غیره است.
    نگهداری و قابلیت ساخت (Maintenance and buildability):
    این مورد از مواردی است که ممکن است فکر کنیم بر عهده یک فرد دیگر است و ما نیستیم که باید این امکان و قابلیت را فراهم کنیم. برای مثال شست و شوی نما. معمولا تصورمیشود فردی خواهد آمد و نما خود به خود تمیز خواهد شد یا اینکه اصلا کثیف نمیشود! برای مثال در جنوب کشور حجم آلودگی ریز گرد ها مشکلی اساسی است و در تهران دوده ها. در اکثر شهر های بزرگ این مشکلات وجود دارند.

اهمیت استفاده از مهندس نما در ساختمان سازی
هنگامی که پروژه ای ساختمانی پایه‌گذاری می شود، باید در همان ابتدای کار فردی به عنوان مهندس نما برای ساختمان در نظر گرفته شود. در واقع، برای تشکیل تیم طراحی ساختمان وجود مهندس نما از الزامات می باشد. چرا که در غیر این صورت ممکن است مشکلاتی همچون میزان عقب نشینی ساختمان و پیشروی نما به سمت بیرون به درستی مورد محاسبه قرار نگیرد و مشکلات جدی را به وجود آورد. البته این تنها یکی از دلایلی است که بر اهمیت مهندسی نما می افزاید. بنابراین، می توان به لزوم استفاده از مهندس نما پی برد.

خرید کتابهای دست دوم مهندسی عمران

خرید کتاب دست دوم معماری

خدمات گروه معماری هفت:
گروه معماری هفت متشکل از مهندسان معمار خبره در زمینه های زیر در خدمت شما عزیزان است:
طراحی ساختمان مسکونی
طراحی ساختمان اداری
طراحی ویلا
طراحی نما
اصلاح پلان
انجام پایان نامه معماری
انجام پروپوزال معماری
شیت بندی

با ما تماس بگیرید... 09122257213

مقالات دیگر

_______________________________________________________