معرفی سبک آذری در معماری
معرفی سبک آذری در معماری
سبک آذری در معماری (Azari architectural style)
سبک آذری معماری در ایران بهترین و متنوع ترین سبک در معماری است که بعدها مثل آن به وجود نیامده است. این دوره، دوره گذار از سبک رازی به مكتب اصفهان است که زمینه سازی معماری برای دوره صفویان را فراهم می آورد و چون اولین مجموعه ها و بناها در منطقه آذربایجان احداث گردیده به سبک معماری آذری معروف است که دوره حكومت غازان خان را آغاز آن دانسته اند.
سبک معماری آذری سومین سبک اسلامی معماری در ایران است. این سبک معماری سنتی با استقرار هلاکوخان در مراغه در دوره ایلخانی شروع به شکل گیری می کند و تا آغاز سلسله صفویان ادامه دارد. مرکزیت سبک آذری در تبریز بود و این سبک به دو شیوه سبک آذری اول و سبک آذری دوم تقسیم می شود.
بناهای شیوه سبک آذری اول در تبریز بیشتر دیده می شوند و سبک آذری دوم را می توان در بناهای باقیمانده در سمرقند بیشتر مشاهده کرد. معماری آذری از آمیزش سبک های معماری مرکز ایران و جنوب با سنت هایی که از روزگار کهن آذربایجان به جا مانده بود به وجود آمد.
تاریخچه سبک آذری در معماری
سبک آذری در معماری از زمان ایخانان مغول، شروع شده و تا زمان صفویه ادامه می یابد.سبک آذری در معماری دارای دو دوره است:
دوره نخست از زمان هولاكو و پایتخت شدن مراغه و دوره دوم آن از زمان تیمور و پایتختی سمرقند آغاز می شود. در دوره دوم که معماران بزرگی چون قوم الدین شیرازی و پسرش غیاث الدين و زین العابدین شیرازی، در خراسان بزرگ بکار گمارده شدند. با ورود مغول ها از خراسان که با ویرانگری بنیادی همراه بود و بسیاری از شهرها و آثار و بناهای بسیار با ارزش ایران تخریب و ویران شدند.
برای آنکه بدانیم حمله مغولها چه بر سر ایران آورد ، کافی است سفری به سنگان و زوزن ( سر راه سمنان به مشهد ) داشته باشیم، این مناطق از مکانهایی است که در مسیر حمله مغولها واقع نشده اند و تا حد زیادی بناهای آنها سالم مانده است.
در این مناطق سبک آذری به حداعلای اوج و شکوه خود رسیده بود . سنگان بالا در مسجد دارد که بسیار قابل تحسین است ، برای اوج هنر و زیبایی آن همین کافی است که مشاهده می کنیم در قسمهایی از این مسجد با گل توربافی کرده اند و نکات ظریف بسیار دیگر .
پس از حمله مغول و ویرانی های بسیار، هنر معماری اسلامی ایرانی دچار رکود و سکون شد و آن همه تنوع و تزئین و هنرنمایی معماران در احداث گنبدها و ایوانهای گوناگون خاموش شد تا آنکه جانشینان چنگیز که خود مفتون این زیباییها شده بودند، اسلام را پذیرفتند و به تدریج معماران گریخته و پراکنده که هنوز حیات داشتند جمع شدند و بناهای اسلامی کم کم جان تازه ای یافتند.
ویژگیهای معماری آذری
ویژگی های سبک اول معماری آذری با مرکزیت تبریز:
رعایت تناسبات عمودی در ساخت بنا
ساخت بناهای عظیم
در نظر گرفتن ایوان با پلان مستطیل شکل در سازه ها
ساخت ایوان های متنوع
استفاده از ساختمان های گنبددار
ایجاد تجانس در گنبد ها
استفاده از تزئینات گچ بری، کاشی های زرین و نقوش برجسته
ویژگی های سبک دوم معماری آذری با مرکزیت سمرقند:
ساخت ساقه یا گلوگاه بین فضای گنبد و گنبدخانه
ایجاد نقوش برجسته و سطوح ناصاف در تمامی بنا
استفاده از تزئینات کاشی معرق و موزاییک کاری
به کار بردن نقش و نگار زر و لاجورد و شنگرف در داخل بنا
ویژگی های اصلی سبک معماری آذری
1. تأكيد بر عظمت و بالاگرایی و القاء عمودیت بیشتر در بنا ( میراث مکتب معماری نخجوان ).
2. ابعاد سترگ و عظیم بناهای دینی، حکومتی و عام المنفعه؛ همچون گنبد سلطانیه.
3. نهادینه شدن الحاق مناره ها به کالبد بنا به سه شیوه ( در مکتب نخجوان به صورت یک جفت مناره استوار بر بام، در مکتب تبریز به شکل دو مناره بلند و کشیده در طرفین پیش طاق گنبد خانه و سردر ورودی و شیوه سوم ترکیب بندی چند مناره ای است ).
4. افزودن ارتفاع گنبدها از طریق بر پا داشتن گنبد های دو پوششه و به تبع آن ساخت گنبد های گریو ناری.
5. پیشرفت کاشی کاری معرق.
6. توسعه محراب های گچ بری شده که در محراب الجایتو به اوج می رسد.
7. مهارت فوق العاده در انواع گچ بری به ویژه برای آراستن مقرنس ها ؛ که از ویژگی های مکتب تبریز است.
8. به پیشرفت کاربرد خط ثلث در بناها که نمونه بارز آن در مسجد کبود تبریز دیده می شود.
9. کاربرد فراوان چند کلیل آذری.
10. توسعه و پیشرفت ساخت مجموعه های آرامگاهی.
11. تأکید بر فرم و پلان های متقارن چهار ایوانی که میراث تحول یافته ی پلان دو ایوانی خراسانی است.
برخی از مهمترین آثار مهم شیوه آذری:
دوره اول:
گنبد سلطانیه
مسجد علیشاه تبریز
مجموعه شیخ صفی الدین
مسجد جامع یزد
دوره دوم:
مجموعه آستان قدس رضوی
مسجد کبود تبریز
مسجد میر چخماق یزد
گور امیر در سمرقند
مسجد بی بی خانم سمرقند
مدرسه غیاثیه خرگرد
خرید کتابهای دست دوم مهندسی عمران
خدمات گروه معماری هفت:
گروه معماری هفت متشکل از مهندسان معمار خبره در زمینه های زیر در خدمت شما عزیزان است:
طراحی ساختمان مسکونی
طراحی ساختمان اداری
طراحی ویلا
طراحی نما
اصلاح پلان
انجام پایان نامه معماری
انجام پروپوزال معماری
شیت بندی
با ما تماس بگیرید... 09122257213
مقالات دیگر
_______________________________________________________
